- малды жетілдіру
- доращивание скота
Казахско-русский экономический словарь.
Казахско-русский экономический словарь.
малды-жанды — сын. Малы да, жаны (адамы) да көп. Ол Жетісу өңірінен Құлжа қаласының маңына отызыншы жылдары жан сауғалап барған. Өз жерінде м а л д ы ж а н д ы бардам кісі екен (Қ.Толыбаев, Бабадан., 14) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тері — бұлау. Теріге орап, терлетіп емдеу. Жел құз ұстаған, суық тиген адамға т е р і б ұ л а у, құм бұлау жасалады (Қаз. этнография., 1, 274). Теріге салу. Ауыру адамды, жаңа сойылған қойдың (ешкінің) терісіне орап, ауруынан сауықтыру. Ертеде қазақ… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
күйлеу — ет. Ұрғашы малдың жыныстық шабытының келу кезеңі. Жыныстық аналық клетканың жетіліп, аналық ұрық жолына шығуына байланысты. Күйлеу кезінде мал мазасызданады, жыныс органдары ісінеді және одан сұйық зат ағады. Құйлеу мысалы, сиырда 16 29 күнде… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
шар — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Құмд., Жеб., Ашх., Таш., Тедж.; Ақт., Ырғ.; Маң., Маңғ.; Қ орда: Қарм., Сыр.) шарық, шарық қайрақ. Ш а р д ы қайда жытырған шаппа (қ.) қайрайын десем (Түрікм., Красн.). Ш а рғ а апар да шалғыны қайра (Ақт., Ырғ.). Ш а… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жылбысқа — зат. 1. Шала туған (іш тастаған) жас телдің жетілмеген терісі. Кейде ересек арық малдың еті де жылбысқы деп аталады. 2. Елтірі, одан тігілген (балаларға арналған) тонды да жылбысқы деп атайды. зат. Шала туған (іш тастаған) жас төлдің еті және… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
бодыға чағу — (Монғ.) қара мал мен ұсақ малды өзара орташа мөлшермен боды мал деп есептеудің бірлік өлшемі. Мәселен, «жеті ешкіні бір боды; бес қойды бір боды; жылқыны бір боды; сиырды бір боды; түйені екі боды» деп орташа бірлік өлшеммен «бір боды» деп… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
құлдау — 1 (Шығ.Қаз.: Зайс., Ү Н., Тарб.; Сем.: Абай, Ұрж.; Монғ.) төмен қарай жүру, құлдилау, бойлай жағалай жүру. Ол өзен бойымен төмен қарай қ ұ л д а д ы (Шығ.Қаз., Зайс.). Пароход қ ұ л д а й жүреді (Шығ.Қаз., Тарб.). Тек төртінші күні ғана бұл… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сақпаншы — (Көкш.: Щуч., Еңб.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Алм.: Жам., Нар.; Жамб.: Шу, Мер., Қорд., Луг.; Қ орда, Арал; Шымк., Түлк.) жаңа туған қозыны күтуші адам. Өзі шопан міндетін атқарса, зайыбы с а қ м а н ш ы болып істейді (Көкш., Еңб.). Мал фермаларындағы жас… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жарықжұлдыз — зат. астр. «Сириус» жұлдызының қазақша атауы. «Ж а р ы қ ж ұ л д ы з (Сириус) туғанда ыстық жаз өтті, малдың мазасын алатын шыбын шіркей көп ұзамай құриды» деп есептелді (ҚазССР тарихы, 2, 374). Ол үркердің толықсыған кезі осы кез екенін,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
көбеңсіт — көбеңсі етістігінен жасалған өзгелік етіс. Түлекке отырғызылған құсты тез к ө б е ң с і т і п, тез жетілдіру үшін малдың, аңның қансөлі сорғалаған қып қызыл, жып жылы жемтігін алдына тастайды (Ж. Бабалықов.., Қырандар, 46) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі